Historia

Przeszłość jest krainą fantazji, na którą rzutujemy nasze pragnienia i nadzieje na przyszłość(...). Przeszłość jest tym, czego już nie ma, ale czego obecność stale odczuwamy dzięki teraźniejszości

( H. White, Poetyka pisarstwa historycznego)

• Przeszłość III Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku to fascynująca historia wielu ludzi, to kawałki życia, a może najpiękniejsze lata tych, których los czy Opatrzność skierowały w stronę tego gmachu, to młodość i dojrzałość, to czas pierwszych miłości i pierwszych wtajemniczeń, to okres penetracji świata wiedzy i własnych duchowych potrzeb, to krystalizacja planów i pomysłów na własny los, własną dojrzałość.

• W styczniu 1949 roku powołano w Białymstoku pierwszą, całkowicie świecką placówkę edukacyjną, łączącą szkołę podstawową z klasami licealnymi. Szkoła działała pod egidą Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i patronatem Wojewódzkiej Komendy Milicji Obywatelskiej (od 1950 roku). Mieściła się przy ulicy Marchlewskiego ( dziś Pałacowa), użyczając miejsca jeszcze kilku innym instytucjom edukacyjnym, m.in. Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli, kilku klasom Szkoły Podstawowej nr 5 i Liceum Wieczorowemu dla Pracujących.

• W roku szkolnym 1952/1953 w przyszłym III LO miała miejsce pierwsza matura i opuściło jego mury pierwszych jedenaścioro absolwentów ze świadectwami dojrzałości. To oni otworzyli historyczny krąg pokoleń idących w dorosłe życie z wiedzą zdobytą właśnie w naszej Trójce, to oni, czyli Nina Bogdanowicz, Sergiusz Charkiewicz, Aleksander Fiedoruk, Alfreda Jacuńska, Kamila Kuczyńska, Stanisław Piekut, Kazimierz Prokop, Zofia Puczko, Antoni Sienkiewicz, Tamara Sereda i Tadeusz Szydłowski byli tymi, którzy z pasją i zapałem zdobywali wiedzę w swojej szkole i chcieli pogłębiać ją na studiach wyższych. Ich ambicje okazały się twórcze.

• Powojenna komunistyczna Polska to nie tylko czas obchodów przedziwnych dla dzisiejszych młodych ludzi świąt państwowych, m.in. kolejnych rocznic Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, ale też czas nadawania instytucjom nazw ludzi zasłużonych w komunistycznej rzeczywistości.

• W roku 1954 patronką szkoły została Małgorzata Fornalska – towarzyszka życia Bolesława Bieruta, członkini Komitetu Centralnego PZPR. Jakich przeżyć dostarczył ówczesnym uczniom ten moment, nie wiemy, wiemy jednak, iż nie miał znaczącego wpływu na pasje naukowe młodych ludzi, gdyż już dwa lata później w murach obecnego III LO pojawił się pierwszy olimpijczyk – Jerzy Szurowski, uczeń Jerzego Białobrzeskiego. To on właśnie zainicjował olimpijskie potrzeby i pasje, gdyż od najdawniejszych lat do dziś w murach Trójki istnieje specyficzna olimpijska aura i zawsze sprzyja tym, którzy chcą sięgnąć po najwyższe olimpijskie trofea. Ilością olimpijczyków Szkoła imponowała zawsze. Nie było roku, żeby uczniowie niemal masowo nie próbowali swoich sił w eliminacjach okręgowych, nie było też roku, żeby kilku lub kilkunastu z nich nie zdobyło tytułów finalistów i laureatów. Do dzisiaj uczniowie bardzo chętnie biorą udział w olimpiadach i konkursach, osiągając w nich wysokie lokaty i tak jak kiedyś i dziś nie ma roku szkolnego, w którym nie byłoby finalistów i laureatów szczebla centralnego.

• Kiedy od 1961 roku na Marchlewskiego zostało już tylko III LO, do Szkoły przyszli nowi nauczyciele, ale trzon kadry stanowili ci, którzy Szkołę tworzyli od początku. Historia musi o nich pamiętać, są to więc: Jerzy Niemiec, Zenobia Bartoszewicz, Zdzisław Chruścik, Irena Dawidziuk, Stanisław Gromkowski, Zofia Loga – Gniadkowska, Maria Modzelewska, Józef Senetelski, Bogdan Stocki, Marceli Szafrański, Halina Zaniewska, Maria Zieziula. To właśnie oni, mimo niesprzyjającej politycznie aury, starali się wymagać od młodych ludzi rzetelności, odpowiedzialności i pasji w zdobywaniu wiedzy, a także umiejętności efektywnej rozrywki.

• Pod okiem zacnych pedagogów młodzi wówczas uczniowie Trójki działali w szkolnych kabaretach (np. Pineska), organizowali niezapomniane występy artystyczne z okazji Dnia Nauczyciela, czy Dnia Kobiet, potrafili też bawić się doskonale podczas tak niegdyś modnych akcji żniwnych czy wykopków ziemniaków, w których to przedsięwzięciach obecność uczniów była obowiązkowa. Uczniowie Trójki mieli i przecież mają też dziś artystyczne dusze. Cóż, przeszłość jest tym, czego już nie ma, ale czego obecność odczuwamy dzięki teraźniejszości.

• Historia III LO to także wiele opowieści o drużynach harcerskich: męskiej 9 BDH oraz żeńskiej 6BDH. Popularna „ Błękitna Dziewiątka” im. Stefana Czarnieckiego skupiająca młodych, żądnych przygód i przyjaźni ludzi tworzyła więzi wspólnoty, które istnieją do dziś, a wszyscy aktywnie działający harcerze są niezwykłymi, wrażliwymi na problemy innych ludźmi. Harcerzy także wspierali nauczyciele, szczególnie Elżbieta Czepielindo, Danuta Teofilewicz, Barbara Rafalak – Jarmuszewska i Antoni Adamski.

• W latach siedemdziesiątych Szkoła słynęła także z zespołu pięknych werblistek, które zachwycały nie tylko grą, ale strojami, mini spódniczkami i fizyczną kondycją, o którą dbała zawsze zaangażowana całym sercem w problemy młodych ludzi – Józefa Sosnowska. Młodzież Trójki miała też wiele różnorodnych sukcesów sportowych.

• Kiedy w 1967 roku szkołę opuszczał tysięczny absolwent – Jerzy Winnicki, pozycja III LO w mieście i kraju była już ugruntowana, 70% maturzystów dostawało się na wybrane przez siebie studia wyższe. Mówiło się wówczas w mieście o wysokim poziomie nauczania i doskonałym przygotowaniu ówczesnych absolwentów do podjęcia dalszej nauki. Zaangażowanie nauczycieli, duże wymagania ówczesnej kadry skierowane do uczniów, ale też do siebie przynosiły efekty. Istniało głębokie przekonanie, że jest to szkoła, którą warto wybierać, że jest to szkoła sprzyjająca zdobywaniu wiedzy i rozwojowi osobowości swych uczniów.

• Zmieniali się dyrektorzy, pierwszymi byli Kazimierz Radziwon, Józef Pawlukiewicz, Bolesław Boniszewski, Ryszard Bartnik, potem Irena Wysoka – Dawidziuk, Jerzy Niemiec, Józef Senetelski, Aleksander Kuderski, Leon Pawlukiewicz, od 1991 do 2001 Antoni Adamski, od 2001 do 2002 Janusz Roszkowski, a od 2002 do dziś Małgorzata Górniak. Przybywało nowych, zawsze świadomych wyzwań, jakie niesie praca ze zdolnymi uczniami, nauczycieli i wszyscy w mieście wiedzieli, że Trójka to szkoła przede wszystkim dla tych, którzy mają duży potencjał intelektualny i chcą się naprawdę uczyć. Czy to dawne przekonanie nie jest aktualne dziś? Czy ci, którzy lata spędzone w III LO mają dawno za sobą, nie przekazali nam skarbów niezniszczalnych, czy nie błąka się po gmachu Trójki duch minionych lat? To dzięki niemu przecież dzisiejsi młodzi ludzie piszą, tworzą, publikują i zawsze działają z pasją.

• A w przeszłości, w latach osiemdziesiątych pasje takie rozbudzał w nich profesor Jan Kamiński. Uczniowie sprawdzali się jako poeci, prozaicy, reporterzy w niezwykłym szkolnym pisemku pt. „Kamienie”, ale też w wielu innych szkolnych wydawnictwach. Wielu z ówczesnych młodych humanistów to znani dziennikarze prasowi, radiowi i telewizyjni. Oprócz Jana Kamińskiego wspierali piszącą młodzież też tacy pedagodzy jak Maria Zieziula, Halina Kożuchowska , Maria Anna Bartnicka, Leonarda Szumiel i Krystyna Ratasiewicz.

• Czasy wielkich zmian politycznych w Polsce był przez grono nauczycieli i uczniów czasem oczekiwanym. Wszyscy czuli nowe wiatry i wiedzieli, że wkrótce nie będzie już mówiło się o Szkole jako o typowej placówce socjalistycznej edukacji. Tak bowiem mówiono na zewnątrz, chociaż wewnątrz było wiele myśli, uczuć i czynów niemających nic wspólnego z ową socjalistyczną etykietką.

• Prężnie działał Samorząd Uczniowski, młodzież jak zawsze miała mądre i szalone pomysły, a opiekunki Samorządu, szczególnie panie profesorki: Irena Kędzierzawska, Teresa Jaworowska, Halina Kożuchowska, Elina Ciulkin, Anna Awier, Barbara Majewska, Ewa Zakrzewska, a od 2014/2015 roku Magdalena Bartnicka - Łętowska stwarzały w kręgu młodych samorządowców niezwykłą aurę wolności, aktywności i woli działania.

• W 1990 roku nareszcie nastąpiła zmiana patrona szkoły, w niepamięć odeszła Małgorzata Fornalska (chociaż jej popiersie z ogromnym oporem opuszczało swoje odwieczne miejsce), a w referendum uczniowie i nauczyciele zadecydowali o nowym patronie – Krzysztofie Kamilu Baczyńskim. To wtedy wejdzie już na stałe do kalendarza szkolnych imprez Święto Szkoły obchodzone zawsze w październiku. Na pierwsze obchody tego Święta przyjeżdżali koledzy Baczyńskiego z Szarych Szeregów. Były to piękne chwile historii.

• Irena Stankiewicz – polonistka, zgodnie z istotą życia nowego patrona, inicjuje Konkurs Literacki im. K.K. Baczyńskiego o zasięgu ogólnopolskim, a z czasem niemal międzynarodowym, gdyż swoje prace deklarują też Polacy z Litwy. Młodzi ludzie przesyłają swoje utwory, a szacowne jury wybiera najlepsze teksty. Pani profesor Stankiewicz bardzo starannie przygotowuje imprezy inaugurujące i kończące konkurs czyli recital laureatów. Dba o to, by odbywały się one w pięknych pomieszczeniach, np. w białostockim Pałacu Ślubów. Mówiąc o konkursie profesor Irena Stankiewicz stwierdza: Wzbogaca wewnętrznie, pozwala otworzyć się na drugiego człowieka i wyzwala chęć tworzenia. Wychodzi naprzeciw młodym ludziom, pełnym niepokoju i lęku o przyszłość, którzy szczególnie teraz potrzebują akceptacji, wiary w siebie, dostrzeżenia promyka boskości, ukrytego talentu. Jest zarazem nadzieją naszych rodaków z Wilna i Wileńszczyzny na lepsze czasy. Konkurs ma aż siedem edycji, wciąż skupia wokół siebie znanych w mieście ludzi, a poziom nadsyłanych prac jest bardzo wysoki. W pierwszym jury konkursowym zasiadali: Józef Nachiło, Maria Annna Bartnicka, Jan Kamiński, Elżbieta Kozłowska Świątkowska, Anna Markowa, Waldemar Smaszcz. Pierwsi laureaci konkursu to: Katarzyna Skok, Karolina Cicha, Cezary Struniewicz, Katarzyna Zdanowicz i Bartłomiej Maciuszko. Organizację Konkursu z czasem przejmuje Samorząd Uczniowski pod kierunkiem Magdaleny Bartnickiej – Łętowskiej pierwszoklasiści, po studiowaniu biografii i dokonań poetyckich Baczyńskiego, rozwiązują test. Zwycięzców wybiera się w kategorii klasowej i indywidualnej. Nagrody otrzymuje ta klasa pierwsza, która zdobywa łącznie najwięcej punktów i trzech uczniów spośród „pierwszaków”, którzy napisali test najlepiej. Wyróżnienia i nagrody wręczane są podczas Święta Szkoły.

• Inna polonistka – Marianna Konopska pracuje z utalentowaną artystycznie młodzieżą, prowadząc zespół teatralny i kabaret „Co by się nam nie pomieszało”. Występy zespołu teatralnego i kabaretu są entuzjastycznie przyjmowane przez młodzież. Kostiumy do przedstawień szyją często mamy aktorów, a ich profesjonalizm zadziwia, szczególnie piękne stroje miały wykonawczynie słynnej „Szeherezady”.

• Maria Anna Bartnicka i Leonarda Szumiel organizują cieszący się ogromnym zainteresowaniem Międzyszkolny Turniej Wiedzy o Mitologii Greckiej. Ma on dwa etapy: pisemny i ustny, wymaga ogromnej wiedzy o mitologii Greków i dziełach kultury inspirowanych mitologią. Uczestnicy nie tylko wykazują się wiadomościami, ale też inscenizują scenki mitologiczne, rozwiązują rebusy i diagramy. Do organizacji konkursu zawsze zgłasza się młodzież starszych klas humanistycznych, przygotowując stroje w antycznym stylu i pomysłowe zadania dla uczestników.

• Intensyfikuje swoją działalność Szkolne Koło PCK, które istnieje od 1963 roku. Uczniowie pod opieką nauczycieli prowadzą kwesty uliczne, spotkania z dziećmi z Domu Dziecka oraz Pogotowia Opiekuńczego. Kronikę Koła PCK prowadzi w latach 1984 – 1998 Helena Piotrkowska, a od 1998 działalność Koła koordynuje Małgorzata Łupińska.

• Od 1999 roku uczniowie Trójki mają szansę zdobyć tzw. Nagrodę Dobrego Polaka. Jej fundatorem jest człowiek niezwykły – przyjaciel III LO – Jan Żądlo, były żołnierz AK, emerytowany nauczyciel. To właśnie On z własnych środków finansowych funduje nagrodę pieniężną dla naszych uczniów. Nagrodę przyznaje Kapituła, której koordynatorem w latach 1999 – 2003 była nieoceniona nauczycielka historii – Renata Buzuk, a obecnie jest nim, równie doskonała w swojej profesji, nauczycielka biologii – Małgorzata Łupińska.

• Od 2007 roku funkcjonuje w Trójce klasa dwujęzyczna z hiszpańskim językiem nauczania. To jej absolwenci mają szansę na zdawanie nie tylko polskiej matury, ale też matury hiszpańskiej. I jak pokazują wyniki tych egzaminów, radzą sobie doskonale.

• W roku 2009 Maria Anna Bartnicka – nauczycielka j. polskiego, otrzymuje jako pierwszy nauczyciel na Podlasiu tytuł Honorowego Profesora Oświaty, uzyskując tym samym najwyższy stopień awansu zawodowego. Znalazła się wśród 20 najlepszych nauczycieli w Polsce.

• Od 2010 roku uczniowie III LO uczestniczą w Narodowych Sesjach Selekcyjnych Europejskiego Parlamentu Młodzieży, które odbywają się w różnych miastach Polski. Podczas sesji wyłaniani są najbardziej aktywni uczestnicy, którzy reprezentują Polskę podczas międzynarodowych wydarzeń organizowanych przez Europejski Parlament Młodzieży. Oto uczniowie III LO, którzy odnieśli sukcesy w tych działaniach: Ewelina Wołosik i Marta Inga Wnuszyńska – Monachium, Niemcy 2013; Stephen Morawski – Izmir, Turcja 2014; Katarzyna Biziuk – Lipsk, Niemcy 2015. Koordynatorem wyjazdów młodzieży jest nauczycielka j. angielskiego – Iwona Waszczuk.

• W roku 2012 III LO uzyskało tytuł Szkoły Odkrywców Talentów i znajduje się na ogólnopolskiej mapie szkół zaangażowanych we wspieranie, odkrywanie i rozwój uzdolnień młodzieży. Ten tytuł staje się motywacją do jeszcze intensywniejszej pracy nauczycieli ze zdolnymi uczniami, których w Trójce nie brakuje.

• Zgodnie z duchem czasów Szkoła stara się otwierać na współpracę z najważniejszymi uczelniami Regionu. W 2013 roku dyrektor Małgorzata Górniak podpisuje list intencyjny z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku, w 2014 z Politechniką Białostocką, a w 2015 z Uniwersytetem w Białymstoku. Współpraca daje ogromne szanse młodzieży III LO na poznanie ważnych problemów naukowych i współpracę ze środowiskiem uczelnianym.

• Od 2014 roku uczniowie III LO zdobywają laury w Międzynarodowych Zawodach Robotów RobotChllenge w Wiedniu: w roku 2014 zajmują I. miejsce w klasyfikacji państw, a w 2015 – brązowy medal. Ich pasje i zainteresowania spotykają się z ogromnym uznaniem całej społeczności szkolnej.

• W październiku 2014 roku III LO przystąpiło, jako pierwsza szkoła w województwie, do ogólnopolskiego portalu informacyjnego Young.Face.TV. Zespół redakcyjny pod kierunkiem nauczyciela bibliotekarza Małgorzaty Tomaszewskiej dzieli się wydarzeniami ze Szkoły i Regionu, opowiadając o ciekawych pasjach i zainteresowaniach naszych uczniów.

• W roku szkolnym 2014/2015 nauczycielka matematyki III LO – Anna Wicińska zdobyła wyróżnienie w Konkursie – plebiscycie na Nauczyciela Roku. Wyróżnienie to jest szczególnym dowodem uznania za Jej zaangażowanie w pracę z uczniami.

• Trójka każdego roku obchodzi swoje święto, zwane Świętem Szkoły. Szczególnie uroczyście obchodzone są Jubileusze, a więc 50 – lecie, 55 – lecie, 60 – lecie i 65 –lecie. Jubileusze są zawsze ważnym, dużym wydarzeniem transmitowanym przez media. Trójka bowiem zawsze miała swoją markę i to „coś”, co wyróżnia ją spośród wielu białostockich szkół.

• Szkoła ma więc nadal sukcesy: dobrą, wymagającą kadrę, ogromną ilość olimpijczyków, większość absolwentów dostających się na studia wyższe. I chociaż czasami mówiło się na Trójkę kamieniołomy, klasztor, bądź dantejskie piekło, wszyscy, którzy się w niej uczyli z łezką w oku wspominają ten czas. Cóż, z pewnością Przeszłość jest tym, czego już nie ma, ale czego obecność stale odczuwamy dzięki teraźniejszości.....

Maria Anna Bartnicka